الایزا ; انواع و کاربردهای آن

Doctor P
۸ تیر, ۱۴۰۰
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه
انواع الایزا و کاربردهای آن

روش جذب توسط جاذب ایمنی مرتبط با آنزیم  یک روش بیوشیمی تحلیلی است که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد و اولین بار توسط Engvall و Perlmann در سال 1971 توصیف شده است.  این روش با استفاده از یک نوع فاز جامد از روش ایمونواسی آنزیمی (EIA) برای تشخیص وجود لیگاند (معمولاً یک پروتئین) در یک نمونه مایع با استفاده از آنتی بادی های ضد پروتئین برای اندازه گیری استفاده می شود. ELISA به عنوان یک ابزار تشخیصی در پزشکی، آسیب شناسی گیاهان و بیوتکنولوژی و همچنین بررسی کیفیت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

در ساده ترین فرم ELISA، آنتی ژن های نمونه آزمایش شده به یک سطح متصل می شوند. سپس، یک آنتی بادی منطبق بر سطح اعمال می شود تا بتواند به آنتی ژن متصل شود. این آنتی بادی به یک آنزیم متصل شده و سپس آنتی بادی های غیرمتصل از بین می رود. در مرحله آخر ماده ای حاوی سوبسترای آنزیم اضافه می شود. اگر اتصال وجود داشته باشد، واکنش بعدی یک سیگنال قابل تشخیص ایجاد می کند، معمولاً تغییر رنگ.

الایزا ; انواع و کاربردهای آن

در واقع ELISA نوعی سنجش ایمنی است که معمولاً برای تعیین کمیت سطح یک آنتی ژن خاص در یک نمونه استفاده می شود. نمونه هایی که به طور معمول در الایزا استفاده می شوند، شامل سرم، پلاسما، سوپ کشت سلولی، محلول های سلولی، بزاق، محلول های بافتی و ادرار هستند.

ELISA ها معمولاً در میکروپلیتهای 96 چاهک پوشیده شده با آنتی بادی گیرنده مخصوص آنالیت مورد نظر اجرا می شوند. پس از انکوباسیون با نمونه های آزمایشی، استانداردها یا کنترل ها، آنالیز هدف توسط این آنتی بادی انجام می شود. برای تکمیل ساندویچ از یک آنتی بادی تشخیصی کونژوگه که به یک اپی توپ متفاوت در آنالیت هدف متصل می شود استفاده می شود. یک محلول سوبسترا متعاقباً اضافه می شود تا سیگنالی متناسب با مقدار اتصال آنالیت تولید کند. ELISA ها می توانند قالب های مختلفی داشته باشند.

نکته قابل توجه، الایزا می تواند به جای سنجشهای کاملاً “ایمونو”، سایر اشکال سنجش های اتصال لیگاند را انجام دهد، اگرچه این نام “ایمونو” اصلی را به دلیل استفاده متداول و سابقه توسعه این روش، حمل می کند. این تکنیک اساساً به هر معرف متصل کننده ای گفته می شود که بتواند در فاز جامد همراه با معرف شناسایی بی حرکت باشد، و به طور خاص متصل شود و از یک آنزیم برای تولید سیگنالی استفاده شود که می تواند به درستی اندازه گیری شود.

انواع الایزا و کاربردهای هرکدام

چهار نوع اصلی ELISA مستقیم ، غیر مستقیم ، ساندویچی و رقابتی است. هر نوع ELISA مزایا و معایب خاص خود را دارد.

  • الیزا مستقیم یا Direct ELISA

در یک الایزا مستقیم، یک آنتی ژن یا نمونه مستقیماً روی صفحه فیکس می شود و یک آنتی بادی تشخیصی کونژوگه به آنزیم متصل می شود. سپس سوبسترا اضافه می شود و سیگنالی متناسب با مقدار آنالیت موجود در نمونه تولید می کند. از آنجا که فقط یک آنتی بادی در الایزا مستقیم استفاده می شود، اختصاصیت آنها کمتر از ساندویچ الیزا است.

  • زمان استفاده: ارزیابی میل و ویژگی آنتی بادی. بررسی فعل و انفعالات مسدود کننده / مهاری.

مزایا:

  •     پروتکل سریع و ساده

معایب:

  •      اختصاصیت کمتر  زیرا شما فقط از 1 آنتی بادی استفاده می کنید.
  •      اگر تمام پروتئین های موجود در یک نمونه به خوبی فیکس شوند ، می تواند زمینه غیراختصاصی بالایی داشته باشد.

 

  • الایزا غیرمستقیم – Indirect ELISA

یک الایزا غیر مستقیم از نظر آنتی ژن شبیه به یک الایزا مستقیم است، زیرا یک آنتی ژن در پلیت فیکس می شود، اما شامل یک مرحله تشخیص اضافی است. ابتدا یک آنتی بادی تشخیص اولیه غیر کونژوگه اضافه شده و به آنتی ژن اختصاصی متصل می شود. سپس یک آنتی بادی ثانویه کونژوگه علیه گونه میزبان آنتی بادی اولیه اضافه می شود. سپس با اضافه کردن سوبسترا، سیگنالی متناسب با مقدار آنتی ژن متصل در چاهک تولید می کند.

  • زمان استفاده: اندازه گیری آنتی بادی های درون زا.

مزایا:

  •     تقویت با استفاده از آنتی بادی ثانویه

معایب:

  •     پتانسیل واکنش متقاطع ناشی از آنتی بادی ثانویه

  • ساندویچ الیزا – Sandwich ELISA

ساندویچ ELISA رایج ترین نوع ELISA است. برای ساندویچ آنتی ژن از دو آنتی بادی خاص استفاده می شود که معمولاً به آنها جفت آنتی بادی همسان گفته می شود. آنتی بادی Capture روی میکروپلیت پوشانده می شود، نمونه آنتی ژن به چاهک ها اضافه می شود و پروتئین مورد نظر متصل می شود و در پلیت فیکس می شود. سپس یک آنتی بادی تشخیص کونژوگه اضافه شده و به یک اپی توپ اضافی روی پروتئین هدف متصل می شود. سوبسترای آنزیم اضافه شده و سیگنالی متناسب با مقدار آنالیت موجود در نمونه تولید می کند. ELISA های ساندویچی بسیار اختصاصی هستند، زیرا دو آنتی بادی برای اتصال به پروتئین مورد نیاز استفاده می شود.

  • زمان استفاده: تعیین غلظت آنالیت در یک نمونه بیولوژیکی.

مزایا:

  •     بالاترین ویژگی و حساسیت
  •     سازگار با ماتریس نمونه پیچیده

معایب:

  •    پروتکل طولانی تر
  •    معمولا برای ست آپ چالش پذیر است.

 

 

  • الیزا رقابتی – Competitive ELISA

هنگامی که پروتئین مورد نظر برای ساندویچ کارآمد با دو آنتی بادی بسیار کوچک است، از الایزا رقابتی برای مولکول های کوچک استفاده می شود. مشابه ساندویچ الیزا، آنتی بادی گیرنده روی میکروپلیت پوشانده می شود. به جای استفاده از آنتی بادی تشخیص اتصال، از آنتی ژن کونژوگه برای اتصال کامل با آنتی ژن موجود در نمونه استفاده می شود. هرچه آنتی ژن موجود در نمونه بیشتر باشد، آنتی ژن کونژوگه کمتری به آنتی بادی گیرنده متصل می شود. سوبسترا اضافه می شود و سیگنال تولید شده با مقدار پروتئین موجود در نمونه متناسب عکس است.

  • زمان استفاده: تعیین غلظت مولکول ها و هورمون های کوچک.

مزایا:

  •      توانایی کمی سازی مولکول های کوچک

معایب:

  •      اختصاصیت کمتر،  زیرا شما فقط از 1 آنتی بادی استفاده می کنید
  •      نیاز به آنتی ژن کونژوگه دارد.

 

ELISA types

ELISA types

 

لینک های مفید:

 

بدون دیدگاه
اشتراک گذاری
اشتراک‌گذاری
با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید این صفحه را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.